Sin kap kū

Lâng ê chi̍t-sì-lâng ū gōa-kú? 50 tang? 70 tang? 90 tang?

Hit-kang tī-leh ut-saⁿ ê sî-chūn, siūⁿ-kóng pàng im-ga̍k lâi thiaⁿ, tú-hó iáⁿ-tio̍h tiān-sī-ki ē-kha ê tû-á ū kúi-tè lo̍k-im-tòa. Chhù--lí ê lo̍k-im-ki m̄-chaiⁿ gōa-kú bô iōng--ah, kā ki-khì téng-koân ê eng-ia póe-póe--leh, kéng chi̍t-tè lo̍k-im-tòa khǹg-ji̍p-khì ki-khì, hòng-sàng chhiat-á ka chhi̍h--loeh, kè kúi-bió cheng, im-ga̍k to̍h ùi hòng-sàng-thâu thoân--chhut-lâi ah.

Sǹg-sǹg--leh, chit tè lo̍k-im-tòa mā chhiau-kè 30 tang kú--ah, sui-liân iá ē-iōng--tit, m̄-koh im-chit bô kài hó. Ná ut-saⁿ ná siuⁿ, hiān-tāi siàu-liân-pòe--ê, kám chaiⁿ-iáⁿ lo̍k-im-tòa sī siáⁿ? Ta̍k-ke lóng mā teh iōng chhiú-ki-á á sī tiān-náu thiaⁿ im-ga̍k, liân CD to̍h bô lâng teh iōng--ah.

Chhiú-ki-á kap bāng-lō͘ ê phó͘-phiàn hòa, iā put-kò͘ sī 10 gōa tang ê sî-kan; ū-hè ê lâng, su-iàu sî-kan lâi chiap-siū kap ha̍k-sip sin ê kho-ki, to̍h chhin-chhiūⁿ éng-chūn in khai-sí chiap-chhiok tiān-náu, sú-iōng email kāng-khoán. Lán lâng nā bô kā kho-ki khoài-sok piàn-hòa ê kha-pō͘ tè ho͘ tiâu, to̍h ē kám-kak chit lê sè-kài m̄ sī lán se̍k-sāi ê sè-kài, chiū ē khai-sí siūⁿ kóng chit lê sè-kài bô hoan-gêng--lán-ah.

Nā-chún góa ē-tàng oa̍h kàu 90 hè, koh ū kúi cha̍p nî ê sî-kan, m̄ chaiⁿ chit tiong-kan kám ē ū chin chōe sin ê mi̍h-kiāⁿ ài o̍h? Góa kám ē kap chia ū-hè ê lâng só͘ siūⁿ--ê sio-siāng: Chit lê sè-kài lú lâi lú chhiⁿ-hūn, chit lê sè-kài kám koh hoan-gêng--góa?

Chho͘-sim

Chhui-kóng Tâi-bûn chit tiâu lō͘ m̄ sī hiah-nī hó kiâⁿ, m̄-nā ài hō͘ koh khah chē lâng goān-ì lâi o̍h siá-jī, lâi kóng Tâi-gí, siōng tiōng-iàu--ê, sī beh hō͘ lâng-lâng chaiⁿ-iáⁿ Tâi-gí ū jī, Tâi-gí m̄ sī Bân-lâm-gí, koh khah m̄ sī Kàu-io̍k-pō͘ só͘ soan-thoân--ê, kóng Lô-má-jī sī pheng-im hē-thóng.

Beh siau-bia̍t 1-ê bîn-cho̍k, siōng kín ê hong-sek, tio̍h sī seng ùi gí-giân khai-sí, Sin-kiong sī án-ne, Hiong-káng mā sī án-ne. Koh khah bián-kóng 70 kúi-tang chêng, THBK tio̍h iōng chit pō͘ lâi tùi-hù lán Tâi-oân-lâng. Tâi-oân-lâng siáⁿ-mih sî-chūn ē kak-chhíⁿ? Siáⁿ-mih sî-chūn chiah ē-tàng jīn-bat, "gí-giân chí-sī ko͘-thong ê kang-khū" sī gŏa-nī-ah bû-ti ê siūⁿ-hoat?

Tâi-gí kap Tâi-bûn ê súi, kiám-chhái ū teh sú-iōng ê lâng chiah chaiⁿ-iáⁿ. Chit-khoán ê súi, chit-khoán ê hó, chit-khoán sóng-khoài, góa ǹg-bāng pun-tiuⁿ hō͘ koh khah chē lâng. To̍h chhin-chhiūⁿ góa ê siòng-phìⁿ téng-koân siá--ê "Kóng Tâi-gí, siá Tâi-bûn." Kán-tan 6 jī, lán ka chhui--loeh, chò-hóe kiâⁿ!

(2023.04.06 siá tī Bīn-chheh, bô kong-khai.)

Chit khoán ji̍t-chí

Chòe-kīn àm-sî beh khùn chìn-chêng, bē-sái kā chhiú-ki-á siat chēng-im, in-ūi sûi-sî ū khó-lêng ē chiap tio̍h ho̍k-kiān tiong-sim ê tiān-ōe.

Ta-koaⁿ tòa tī hiah í-keng beh nn̄g lé-pài ah. Ta̍k-kang khì ka khòaⁿ, sī góa siōng bô ài chò ê tāi-chì. I ê cheng-sîn chōng-hóng ū sî hó, ū sī bái, chin bô ún-tēng. Jî-chhiáⁿ, i ê ūi-kháu bô hó, lóng bô siáⁿ teh chia̍h. An-pâi ê ho̍k-kiān, i mā bô ài chò. Góa khòaⁿ, che chin-chiàⁿ sī "hopeless" ah.

Chi̍t-ê 90 hòe ê lāu-lâng, pòaⁿ-ki-kha bô khì, m̄-koán chò siáⁿ-mih tāi-chì, lóng su-iàu lâng tàu-saⁿ-kāng, bô-hoat-tō͘ to̍k-li̍p seng-oa̍h. M̄-koh, i iu-goân bô khòaⁿ-tio̍h hiān-si̍t, it-ti̍t chhá kóng bô ài tòa tī ho̍k-kiān tiong-sim, siūⁿ-beh tńg-khì chhù--lih.

Chêng kúi kang, i kā goán kóng, hia ê i-hō͘ jîn-oân thài-tō͘ chin bái, i kám-kak bōe sóng. Góa thiaⁿ liáu sī bô siong-sìn i lah. Nā chiàu khah-chá ê keng-giām, it-tēng sī i ê thài-tō͘ koh-khah bái, siūⁿ-beh iōng "boss" ê sim-thài, ài i-hō͘ jîn-oân chiàu i ê ì-sù chò tāi-chì.

Kó-jiân, kin-á-ji̍t i-seng kóng, chêng kúi kang ta-koaⁿ kian-chhî beh àm-sî chia̍h sià-io̍h-á (it-poaⁿ lóng an-pâi teh e-chái-á). I-hō͘ jîn-oân kā i kī-choa̍t, i to̍h tùi lâng tōa-sè-siaⁿ hoah.

I ê kò-sèng goán lóng chai-chai, tio̍h sī m̄-koán siáⁿ-mih tāi-chì, lóng it-tēng ài chiàu i ê ì-sù lâi chò. Nā-bô, ē hō͘ i hoan kah khí-siáu. Sī kóng, góa iáu-bē hō͘ i bú kah khí-siáu, mā sī bô kán-tan neh!

Ta-koaⁿ ê sin-thé chōng-hóng éng-hióng tio̍h i ê cheng-sîn chōng-hóng: i siūⁿ-beh "an-lo̍k-sí". Góa ē-tàng lí-kái, in-ūi chit khoán chek-bôa, m̄ sī chit khoán hòe-sò͘ ê lâng ē-tàng sêng-tam--ê. 

Àm-sî bōe-tàng kā chhiú-ki-á siat chēng-im ê ji̍t-chí, m̄ chai-iáⁿ koh ài gōa-kú. Góa siūⁿ, èng-kai bōe siuⁿ kú. 

Āu lé-pài beh khì chhit-thô 5-kang, hi-bāng mài chiap tio̍h jīm-hô tiān-ōe.

Kì-tî tiong ê bī

2019 nî tńg-khì Tâi-oân ê sî-chūn, tòa teh chí--á tau. Kàu i ê chhù liáu-āu, phah-khui góa ê hêng-lí, gōa-seng sûi kā góa kóng: A-î, góa iáu-koh ē-kì-tit chit-ê bī, chhin-chhiūⁿ teh lín tau ê sî-chūn, ta̍k-kang phīⁿ tio̍h ê bī.

Gōa-seng kì-tî tiong ê Ho-lan bī, sī gún tau sé-saⁿ-cheng ê bī.

Án-ne góa kì-tî tiong ê Tâi-oân bī, iū-koh sī siáⁿ-mih?

［記憶中的味道］

2019年回台灣的時候，住在姐姐家。到她家以後，打開行李箱，外甥馬上告訴我：阿姨，我還記得這個味道，就像在妳家的時候，天天聞到的味道。

外甥記憶中的荷蘭味，是我家洗衣精的味道。

那麼我記憶中的台灣味，又是什麼呢？